Grant na zmniejszenie śmiertelności COVID-19

Ograniczenie śmiertelności w przebiegu COVID-19 poprzez poszukiwanie mechanizmów i metod terapii zespołu burzy cytokinowej to cel badań, na które zespół prof. n. med. Marcina Mycko otrzymał właśnie grant z Narodowego Centrum Nauki.

Pod koniec marca Narodowe Centrum Nauki ogłosiło konkurs grantowy na badania nad COVID-19. Miał na celu opracowanie badań, które przyczynią się do zrozumienia mechanizmu działania koronawirusa SARS-CoV-2, a także udoskonalenia testów diagnostycznych, poszukiwania nowych leków i łagodzenia społecznych skutków pandemii. Konkurs był przeprowadzony w ekspresowym tempie. Na złożenie wniosków naukowcy mieli jedynie 2 tygodnie, a ich ocena trwała zaledwie miesiąc. Pomimo tak krótkiego terminu, konkurs spotkał się z dużym odzewem. Badacze złożyli 262 wnioski na łączną kwotę ponad 140 mln zł. Finansowanie na sumę ponad 12 mln zł przyznano 19 projektom z całej Polski. W naukach o życiu finansowanie otrzymało 12 projektów, w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce – 4, zaś w naukach ścisłych i technicznych – 3.

Wśród zakwalifikowanych wniosków są badania zespołu prof. Marcina Mycko, kierownika Kliniki Neurologii Collegium Medicum UWM. Są to badania ściśle medyczne, o charakterze podstawowym.

Głównym celem olsztyńskich badań jest odkrycie mechanizmów zespołu burzy cytokinowej (CSS) oraz opracowanie i przetestowanie metod terapeutycznego zapobiegania lub leczenia tego stanu. Cytokiny to bardzo złożona grupa różnych białek, występujących w układzie odpornościowym człowieka, które kontrolują zachowanie tego układu, w tym biorą udział w odpowiedzi organizmu na zakażenia.

COVID-19 (ciężki ostry zespół oddechowy) jest skutkiem infekcji koronawirusem typu 2. Objawy kliniczne COVID-19 u większości pacjentów mają charakter łagodny lub umiarkowanie ciężki, ale u ok 20% chorych dochodzi do ciężkiego zapalenia płuc. A u ok. 3% pacjentów rozwija się najbardziej niebezpieczna forma COVID-19, składająca się z jednoczesnej ostrej niewydolności oddechowej, wstrząsu septycznego i niewydolności wielonarządowej.

- Objawy te to zespół „burzy cytokinowej” (cytokine storm syndrome, CSS), która może doprowadzić nawet do śmierci pacjenta. Mamy do czynienia z sytuacją, w której to nie wirus zabija pacjenta, tylko organizm sam siebie uszkadza na skutek zbyt gwałtownej i przesadnej reakcji. Taka nadmierna aktywacja układu odpornościowego jest szczególnie groźna, gdy zakażeniu koronawirusem ulegają osoby już wcześniej chorujące z innych przyczyn – tłumaczy prof. Mycko.

Zespół prof. Mycko będzie badać, jakie mechanizmy wywołują te śmiertelne reakcje i szukać sposobu na ich farmakologiczne osłabienie, aby system odpornościowy pacjenta go nie zabijał.

To, że zespół naukowy prof. Mycko zgłosił się na konkurs NCN nie wynikło z potrzeby chwili lub chęci zaistnienia w badaniach znajdujących się w centrum zainteresowania mediów całego świata. Jego zespół od kilku lat prowadzi badania nad mechanizmami rozwoju stwardnienia rozsianego i szuka metod wpływu na układ odpornościowy w zwalczaniu tej choroby.

- Odkryliśmy już, że chociaż stwardnienie rozsiane i COVID 19 to choroby o zupełnie innym podłożu, mechanizm powstawania burzy cytokinowej jest częściowo podobny. Wykorzystamy zatem naszą dotychczasową wiedzę, aby poznać mechanizmy kontrolujące rozwój CSS, a także zidentyfikować główne ścieżki, które mogą być wykorzystane dla interwencji terapeutycznej podczas „burzy cytokinowej”. Zaproponowaliśmy, aby skorzystać z unikalnego eksperymentalnego modelu wywoływania CSS. Uważamy, że nasz model burzy cytokinowej przyczyni się do przyspieszenia rozwoju skutecznych terapii u pacjentów z COVID-19, a także i w innych schorzeniach, które mogą doprowadzić do zespołu burzy cytokinowej - dodaje prof. Mycko.

Badania jego zespołu planowane są na 18 miesięcy i zakończą się z upływem roku 2021. Na ich prowadzenie NCN przyznało 1,08 mln zł. To drugi co do wielkości grant w tym konkursie.

W skład zespołu prowadzącego badania wchodzą: prof. Marcin Mycko – kierownik, prof. Krzysztof Selmaj, mgr Magdalena Tinsley, mgr Agnieszka Lewandowska i dr Anna Żurawska.

Wicepremier Jarosław Gowin – minister nauki i szkolnictwa wyższego ujawnił niedawno nazwiska laureatów nagrody, którą jako minister firmuje. Przyznaje ją za znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej, wdrożeniowej lub organizacyjnej oraz za całokształt dorobku. Nagroda ministra należy do najbardziej prestiżowych wyróżnień w polskiej nauce.

Wśród laureatów nagród ministra nauki i szkolnictwa wyższego za rok 2018 znalazł się także Prof. Marcin Mycko, który jest kierownikiem Kliniki Neurologii Collegium Medicum UWM. Nagrodę otrzymał za znaczące osiągnięcia naukowe. Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Łodzi (1994). Stopień doktora nauk medycznych (z wyróżnieniem) zdobył w 1999, doktora hab. w 2009 r. Tytuł profesora - w 2018 r. Jego specjalność naukowa to neurologia. Od października 2019 r. jest przewodniczącym Rady Naukowej dyscypliny nauki medyczne na UWM.

Odbył wiele zagranicznych naukowych: w Laboratorium Harbor w USA, na Uniwersytecie Ruhry w Bochum, Niemcy, w Instytucie Ludwiga Badań nad Rakiem w Lozannie, Szwajcaria; w Koledżu Medycznym Alberta Einsteina, Nowy Jork; w Instytucie Badawczym Serono w Genewie, Szwajcaria; w Instytucie Medycznym Uniwersytetu Harvarda USA. Prof. Mycko należy do wielu organizacji naukowych. Jest także członkiem komitetu redakcyjnego czasopisma "Neurologia i Neurochirurgia Polska” i zespołów eksperckich NCN. Regularnie recenzuje artykuły w 3 zagranicznych czasopismach naukowych i 1 polskim.

Prof. Mycko otrzymał już wcześniej wiele nagród i wyróżnień, min. jako student był m.in. laureatem Fundacji im. Stefana Batorego, zdobył stypendium Ministerstwa Oświaty i nagrodę Fundacji „Primus Inter Pares”. Był kilka razy nagradzany przez Rektora UM w Łodzi oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej. Ponadto przez Fundację Tygodnika POLITYKA (z programu „Zostańcie z nami”). Zdobył nagrodę PAN i Medal im. Jędrzeja Śniadeckiego (zespołowo), nagrodę Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Polskiego Towarzystwa Neurologicznego im. J. Babińskiego, nagrodę Międzynarodowego Towarzystwa Neuroimmunologii, Europejskiej Federacji Towarzystw Neurologicznych i in.

Prof. Mycko kieruje lub uczestniczy w 10 grantach naukowych finansowanych przez NCN, NCBR oraz w grancie Polsko szwajcarskiego programu badawczego. Jest autorem lub współautorem 43 publikacji wydanych w zagranicznych i polskich czasopismach naukowych oraz 3 książek naukowych.

IF jego dorobku naukowego wynosi 224.307 pkt., a Indeks Hirscha: 22 (Scopus), 23 (Web of Science). Liczba cytowań 3456 (Scopus) wg bazy Web of Science.

Panie Profesorze Gratulujemy