OCENA CZĘSTOŚCI WYSTĘPOWANIA DYSFAGII NEUROGENNEJ W FIBEROSKOPOWYM BADANIU POŁYKANIA U PACJENTÓW  PO NACZYNIOPOCHODNYM USZKODZENIU MÓZGOWIA

Częstość występowania poudarowej dysfagii neurogennej (post stroke dysphagia, PSD) u pacjentów po przebytym incydencie naczyniowo – mózgowym (cerebro - vascular accident, CVA) pod postacią udaru niedokrwiennego mózgu ( ischaemic stroke, IS) wynosi  29 - 81% w zależności od podanej literatury. Wystąpienie dysfagii w ostrym i podostrym okresie udaru mózgu zwiększa ryzyko wystąpienia zachłystowego zapalenia płuc (aspiration pneumonia, AP)  3 – krotnie. Natomiast masywny deficyt neurologiczny w połączeniu z aspiracją aż 11- krotnie.

Kierunkiem badania zespołu kierowanego przez dr hab. Hannę Zajączkiewicz, prof. UWM jest  wykazanie częstotliwości występowania PSD oraz niemej aspiracji (silent aspiration, SA) u pacjentów w fazie ostrej i podostrej CVA pod postacią udaru mózgu oraz uzyskanie potwierdzenia na materiale własnym znaczenia FEES (fiberoptic endoscopic evaluation of swallowing) w diagnostyce fazy gardłowej PSD w kontekście wykrywania SA. Celem badania jest  potwierdzenie konieczności wprowadzenia FEES do rutynowej diagnostyki PSD jako tzw. „gold standard”.

Badania fiberoskopowe wykonywane w Katedrze i Klinice Otorynolaryngologii, Chorób Głowy i Szyi oceniają zaburzenia połykania w aspekcie wielu czynników:

1/ zalegania ( residue)– obecność treści pokarmowej na poziomie gardła dolnego (nasada języka, dołki

językowo – nagłośniowe, zachyłki gruszkowate, okolica wejścia do przełyku)

2/ penetrację ( penetration )– treść pokarmowa dostaje się do krtani od poziomu krtaniowej powierzchni nagłośni do poziomu fałdów głosowych

3/ aspirację ( aspiration ) – treść pokarmowa przedostaje się poniżej fałdów głosowych do dolnej drogi oddechowej.

Wynik badania FEES zespół badawczy podsumowuje w 8-stopniowej skali PAS (penetration - aspiration scale, Rosenbek 1996).

Potwierdzenie instrumentalnym badaniem  FEES aspiracji treści pokarmowej do drogi oddechowej umożliwia wczesne zabezpieczenie pacjenta przed ewentualnymi powikłaniami aspiracyjnymi, w postaci wprowadzenia odpowiedniej konsystencji pokarmu, zaopatrzenia pacjenta w sondę nosowo - żołądkową lub założenia  PEG-a (percutaneous endoscopic gastrostomy)  celem zmniejszenia ryzyka zachłystowego zapalenia płuc.

Zespół badawczy:

dr hab. Hanna Zajączkiewicz, prof UWM

dr n.med. Edyta Zomkowska

dr Natalia Jarmołowicz-Aniołkowska

we współpracy z:

dr Bartosz Karwat

dr Piotr Misiowiec