PEDIATRIA 

Semestr zimowy 2019/2020

VI Rok 

[KARDIOLOGIA/ GASTROLOGIA/ PULMONOLOGIA/ CHOROBY ZAKAŹNE/ NEONATOLOGIA/ NEUROLOGIA/ REUMATOLOGIA/ ALERGOLOGIA]

Warunkiem rozpoczęcia zajęć praktycznych z pediatrii jest znajomość dotychczas omawianych problemów. Ze względu na duży zakres materiału zachęcamy do wcześniejszego rozpoczęcia opracowania tematów. 

UWAGA! Kolejność tematów w poszczególnych  tygodniach może ulec zmianie, proszę sprawdzić szczegółowy rozkład zajęć danej grupy. 

Druga część zajęć rozpoczyna się  pisemnym sprawdzianem wiadomości z zakresu tematów zrealizowanych z przedmiotu Pediatria w  poprzednich latach. 

ZAJĘCIA PRAKTYCZNE ODBYWAJĄ SIĘ NA ODDZIAŁACH SZPITALNYCH WOJEWÓDZKIEGO  SPECJALISTYCZNEGO  SZPITALA DZIECIĘCEGO W OLSZTYNIE LUB W CENTRUM SYMULACJI MEDYCZNEJ.

I. GASTROLOGIA. Stany nagłe w gastrologii. Wybrane przypadki

Przed ćwiczeniami student powinien znać: anatomię i fizjologię przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki, przemiany bilirubiny, dotychczas omawiane tematy z zakresu gastrologii i żywienia.

Temat 1: Nieswoiste zapalenia jelit u dzieci.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, nieokreślone zapalenie jelit. Obraz kliniczny, diagnostyka różnicowa, badania laboratoryjne, endoskopowe i obrazowe, leczenie farmakologiczne, leczenie biologiczne, leczenie żywieniowe, powikłania. Omówienie wybranych przypadków.

Temat 2: Oparzenie chemiczne przełyku. Ciała obce w przewodzie pokarmowym. Krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego: NZJ, polipy młodzieńcze, uchyłek Meckela. Krwawienie z żylaków przełyku.

Obraz kliniczny, diagnostyka różnicowa, badania laboratoryjne, endoskopowe i obrazowe, leczenie farmakologiczne, leczenie żywieniowe, powikłania. Omówienie wybranych przypadków.

Temat 3: Choroby trzustki u dzieci. Mukowiscydoza. Biegunki wrodzone.

Patogeneza, diagnostyka, leczenie.

Temat 4: Zespół krótkiego jelita. Żywienie enteralne i parenteralne – wskazania.

Przezskórna endoskopowa gastrostomia (PEG) – wskazania, przeciwskazania. Preparaty do żywienia enteralnego. Diety specjalne u dzieci. Omówienie wybranych przypadków.

Temat 5: Wymioty u dzieci.

Diagnostyka różnicowa. Omówienie na podstawie przypadków.

II. PULMONOLIGIA. Stany nagłe w pulmonologii.  Wybrane schorzenia.

Przed ćwiczeniami student powinien znać: anatomię i fizjologię układu oddechowego, dotychczas omawiane tematy z zakresu pulmonologii, przyczyny gorączki u dzieci, tory gorączki, charakterystykę leków p-gorączkowych, przyczyny i rodzaje odwodnienia u dzieci, zasady leczenia ostrej biegunki wirusowej, charakterystykę doustnych płynów nawadniających. 

Temat 1: Astma oskrzelowa, zapalenie oskrzelików, zapalenie krtani.

Obraz kliniczny, diagnostyka różnicowa, badania laboratoryjne i obrazowe, leczenie. Omówienie wybranych przypadków. 

III. CHOROBY ZAKAŹNE. Stany nagłe. Wybrane schorzenia

Przed ćwiczeniami student powinien znać 1/czynniki etiologiczne schorzeń infekcyjnych (wirusowych i bateryjnych) u dzieci, drogi zakażenia,  okres wylęgania, objawy, diagnostykę leczenie  i zapobieganie, 2/ leki stosowane w terapii schorzeń infekcyjnych: antybiotyki, leki p-wirusowe, 3/ szczepienia: rodzaje szczepionek, aktualny kalendarz szczepień, przeciwskazania do szczepień, niepożądane odczyny po szczepieniu.

Temat 1: Posocznica u dzieci. Inwazyjna choroba pneumokokowa. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Czynniki etiologiczne 1/ bakteryjne Neisseria meningitidis,  Streptococcus pneumoniae,  Haemophilus influenzae,  Escherichia coli, paciorkowce grupy B, Staphylococcus aureus, Mycobacterium tuberculosis, Listeria monocytogene, 2/ wirusowe. Drogi zakażenia, obraz kliniczny, odrębności u dzieci, diagnostyka różnicowa, leczenie, powikłania, zapobieganie. Omówienie wybranych przypadków.

Noworodek matki z chorobąinfekcyjną lub pasożytniczą.

Postępowanie w przypadku zakażenia matki ospą, toksoplazmą,wywiad, badanie fizykalne,  diagnostyka    różnicowa, interpretacja wyników badań, leczenie, rokowanie. Omówienie wybranych przypadków.

Temat 2: Szczepienia w szczególnych sytuacjach klinicznych. Aktualny kalendarz szczepień.

Szczepienia dzieci z wrodzonymi i nabytymi niedoborami immunologicznymi, ze schorzeniami przewlekłymi.  Stany nagłe: kwalifikacja do szczepienia p-tężcowego i p-wściekliźnie. Postępowanie w przypadku braku zgody rodziców na szczepienie. Omówienie na podstawie przypadków.

Temat 3: Aktualny kalendarz szczepień.

IV. ONKOLOGIA. Stany nagłe w onkologii. Wybrane schorzenia

UWAGA: w każdym bloku zajęć jedno spotkanie będzie realizowane w Centrum Symulacji Medycznej.

Temat: diagnostyka schorzeń onkologicznych. Punkcja lędźwiowa. Biopsja szpiku. Interpretacja wyników badań.

Przed ćwiczeniami student powinien znać: fizjologię układu krwiotwórczego, budowę i funkcję narządów limfatycznych, główne komponenty odpowiedzi immunologicznej (humoralna, komórkowa), charakterystykę przeciwciał, dotychczas omawiane tematy z zakresu hematologii i onkologii.

Temat 1: Symptomatologia chorób nowotworowych u dzieci.

Badanie przedmiotowe i podmiotowe w onkologii i hematologii dziecięcej. Epidemiologia nowotworów dziecięcych. Genetyczne podstawy onkogenezy. Prezentacja pacjentów.

Temat 2: Guzy lite wieku dziecięcego.

Neuroblastoma, guz Wilmsa, guzy kości (osteosarcoma, guz Ewinga), guzy tkanek miękkich, guzy wątroby, guzy germinalne, histiocytoza z komórek Langerhansa, guzy OUN. Naczyniaki i wrodzone malformacje naczyniowe wieku dziecięcego. Zasady diagnostyki w chorobach nowotworowych wieku dziecięcego. Strategia leczenia skojarzonego nowotworów. Przedstawienie pacjentów z nowotworami, analiza wyników laboratoryjnych i obrazowych. Kwalifikacja wg TNM. Propozycje postępowanie. Zakres kontroli po leczeniu.

Temat 3: Stany naglące w onkologii dziecięcej.

Wczesne powikłania leczenia przeciwnowotworowego u dzieci. Późne następstwa choroby nowotworowej, jej leczenia, transplantacji komórek krwiotwórczych. Opieka ambulatoryjna nad dzieckiem w trakcie leczenia przeciwnowotworowego. Monitorowanie późnych powikłań choroby nowotworowej i niepożądanych skutków leczenia. Prezentacja pacjentów.

Temat 4: Zespoły zaburzeń odporności u dzieci.

Symptomatologia zespołów zaburzeń odporności. Wrodzone zespoły zaburzeń odporności u dzieci : niedobór podklas IgG, izolowany niedobór IgA, pospolity zmienny niedobór odporności (CVID), ciężkie złożone y odporności (SCID),agammaglobulinemia sprzężona z chromosomem X,  zespół Wiskott-Aldrich, zespół ataksja -teleangiektazja, zespół  hiper-IgM,  zespół hiper-IgE , zespoły  odporności związane z limfocytami T, wrodzone neutropenie, przewlekła choroba ziarniniakowa.  Nabyte zespoły zaburzeń odporności u dzieci. Diagnostyka, postępowanie terapeutyczne, programy lekowe w ciężkich zespołach zburzeń odporności u dzieci i młodzieży. Prezentacja pacjentów.

V. REUMATOLOGIA. Wybrane schorzenia

Przed ćwiczeniami student powinien znać: anatomię i fizjologię narządu ruchu, główne komponenty odpowiedzi immunologicznej (humoralna, komórkowa), charakterystykę przeciwciał, główny układ zgodności tkankowej, mechanizmy odporności nieswoistej i swoistej, cytokiny,  zjawiska autoimmunizacyjne.

Temat 1: Diagnostyka chorób reumatologicznych u dzieci.

Odrębności przebiegu chorób układowych u dzieci.  Obraz kliniczny, diagnostyka różnicowa, badania laboratoryjne i obrazowe, leczenie. Nadzór i opieka ambulatoryjna. Omówienie wybranych przypadków.

Temat 2: Diagnostyka różnicowa zapalenia stawów u dzieci.

Reaktywne zapalenie stawów i gorączki reumatyczne. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów.  Obraz kliniczny, diagnostyka różnicowa, badania laboratoryjne i obrazowe, leczenie. Nadzór po leczeniu. Omówieniewybranych przypadków.

VI. NEUROLOGIA. Stany nagłe w neurologii. Wybrane schorzenia

Przed ćwiczeniami student powinien znać: anatomię i fizjologię układu nerwowego, charakterystykę rozwój fizycznego, motorycznego i psychicznego dziecka w poszczególnych okresach,  ocenę rozwój psychoruchowego dziecka, podstawy badania neurologicznego i wybranych odruchów, rolę czynników genetycznych w etiopatogenezie schorzeń. 

Temat 1: Badanie neurologiczne dzieci. Mózgowe porażenie dziecięce. Bóle głowy u dzieci.

Obraz kliniczny, diagnostyka różnicowa, badania laboratoryjne i obrazowe, leczenie. Omówienie wybranych przypadków.

Temat 2: Padaczka.  Nie padaczkowe  zaburzenia napadowe. Drgawki gorączkowe. Wybrane choroby degeneracyjne OUN u dzieci.

Obraz kliniczny, diagnostyka różnicowa, badania laboratoryjne i obrazowe, leczenie. Zakres kontroli po leczeniu.

VII. NEONATOLOGIA. Stany nagłe w neonatologii. Wybrane schorzenia.

UWAGA: w każdym bloku zajęć jedno spotkanie będzie realizowane w Centrum Symulacji Medycznej.

Temat: Resuscytacja noworodka.

Temat 1: Wcześniactwo i jego powikłania.

Niedotlenienie okołoporodowe, dysplazja oskrzelowo-płucna (BPD), retinopatia wcześniaków (ROP), martwicze zapalenie jelit NEC. Ciężkie wady wrodzone mające wpływ na stan noworodka.

Temat 2: Infekcje wrodzone. Infekcje  wczesne i późne noworodków (GBS).

Infekcje matczyno-płodowe, TORCH.

Temat 3: Wybrane stany nagłe w neonatologii.

Zaburzenia neurologiczne w okresie noworodkowym, krwawienia, powikłania krwawień, encefalopatia niedotlenieniowo – niedokrwienna. Drgawki noworodkowe. Choroby metaboliczne, żółtaczka patologiczna, żywienie dzieci zdrowych – aktualne wytyczne. Suplementacja Vit D, Vit K.

VIII. ALERGOLOGIA. Stany nagłe w alergologii – Centrum Symulacji Medycznej

Ćwiczenia. Prowadzący dr Ewelina Krzykwa-Smyk

Przed ćwiczeniami student powinien znać: główne komponenty odpowiedzi immunologicznej (humoralna, komórkowa), charakterystykę reakcji IgE-zależnych: patomechanizm, najważniejsze alergeny, obraz kliniczny (pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, reakcja anafilaktyczna, wstrząs, zespół alergii jamy ustnej), leczenie, charakterystykę i farmakokinetykę leków p-histaminowych, glikokortykoidów, adrenaliny.

Temat 1.Wstrząs anafilaktyczny u dzieci. Gorączka u dzieci. Odwodnienie, terapia płynowa.

Czynniki wywołujące anafilaksję (pokarmy, leki, jady owadów), rozpoznanie,  postępowanie. Dawkowanie leków u dzieci. Nadzór nad dzieckiem z alergią IgE – zależną na pokarmy. EpiPEny. Gorączka u dzieci – przyczyny, diagnostyka różnicowa, leczenie. Odwodnienie – rodzaje, przyczyny. Terapia płynowa w różnych sytuacjach klinicznych.

Obowiązujące podręczniki:

1. Pediatria. W. Kawalec, R.Grenda, M.Ziółkowska . PZWL 2013,

2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego Egzaminu Końcowego i Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego. A  Dobrzańska, J. Ryżko, 2014.

3. Pediatria .Tom Lissauer, Will Carrol. 2019.

4. Red. Malinowski A, Pediatria, wydanie II, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.

Piśmiennictwo uzupełniające:

• Neonatologia. J.Szczapa. PZWL 2015, wyd. 2.
• Onkologia i hematologia dziecięca tom 1/2  A. Chybicka, K. Sawicz- Birkowska, PZWL 2008.
• Od objawu do nowotworu. Red. A. Chybicka , Elsevier Urban&Partner 2013,wyd 2.
• Gastroenterologia dziecięca. Red. P. Socha, Medi Press 2016, wyd. 1.
• Szczepienia ochronne. Red.E. Bernatowaska, Warszawa 2017, wyd 2.
• Sczcepienia w Pytaniach i odpowiedziach. J. Wysocki. Help-Med. 2018
• Wywiad i badanie fizykalne w Pediatrii.  A. Dobrzańska, wyd 1.