KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO, STUDIA STACJONARNE I^◦, ROK I

ROK AKADEMICKI 2018/19

PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA i SEMINARIA)

WYMIAR GODZIN ĆWICZEŃ: 40h (13x3h + 1x1h)

WYMIAR GODZIN SEMINARIÓW: 10h (3x3h +1x1h)

ĆWICZENIE 1 (wt-czw 02-04.10.2018) 3h

-             Zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP obowiązującymi na zajęciach.

-             Podstawowe mianownictwo anatomiczne dotyczące opisu ciała i struktur morfologicznych: pozycja anatomiczna, osie i płaszczyzny ciała, linie ciała, miana dotyczące kierunku i położenia.

-             Kości i ich połączenia: podział kości, klasyfikacja połączeń kości, klasyfikacje stawów, główne i dodatkowe elementy stawu, rodzaje ruchów w stawie.

-             Kręgosłup: odcinki i krzywizny kręgosłupa, kręgi szyjne (typowe i atypowe), piersiowe (typowe), lędźwiowe (typowe), kość krzyżowa i guziczna, połączenia kręgów (więzozrosty i chrząstkozrosty kręgosłupa, połączenia maziowe: staw szczytowo-potyliczny i szczytowo-obrotowy, stawy wyrostków stawowych, staw lędźwiowo-krzyżowy i krzyżowo-guziczny).

-             Grzbiet: okolice grzbietu, mięśnie grzbietu (powierzchowne i głębokie).

-             Zagadnienia topograficzne: otwór kręgowy, kanał kręgowy, kanał krzyżowy, wcięcie kręgowe, otwór międzykręgowy, otwór wyrostka poprzecznego.

-             Anatomia kliniczna: przepuklina jądra miażdżystego, punkcja lędźwiowa (miejsce zabiegu, pozycja pacjenta).

ĆWICZENIE 2 (wt-czw 09-11.10.2018) 3h

-             Ściana klatki piersiowej: żebra, mostek i ich połączenia; mięśnie klatki piersiowej (powierzchowne i głębokie, główne i pomocnicze mięśnie oddechowe, mięśnie wdechowe i wydechowe); unaczynienie i unerwienie ścian klatki piersiowej.

-             Gruczoł sutkowy i odpływ chłonki z sutka. 

-             Budowa nerwu rdzeniowego.

-             Tchawica i oskrzela: podział, unaczynienie i unerwienie.

-             Opłucna: opłucna ścienna i opłucna płucna; jama opłucnej, zachyłki opłucnowe, unaczynienie i unerwienie opłucnej.

-             Płuca: płaty, wnęka płuca, korzeń płuca, naczynia i nerwy płuca.

-             Anatomia powierzchniowa: punkty orientacyjne i struktury wyczuwalne palpacyjnie na ścianach klatki piersiowej.

-             Zagadnienia topograficzne: kąt mostka, przestrzeń międzyżebrowa i jej zawartość, otwory i szczeliny przepony oraz ich zawartość.

-             Anatomia kliniczna: typy oddychania, granice opłucnej i płuc, opukiwanie płuc, odma opłucnowa, zabiegi
w przestrzeni międzyżebrowej.

ĆWICZENIE 3 (wt-czw 16-18.10.2018) 3h

-             Śródpiersie: granice, podział, zawartość i topografia narządów (grasica, przełyk, aorta, serce, żyła główna górna
i dolna, żyła nieparzysta, żyła nieparzysta krótka, żyła nieparzysta krótka dodatkowa, pień współczulny i nerwy trzewne, przewód piersiowy).

-             Serce, osierdzie i układ krążenia: budowa zewnętrzna i wewnętrzna serca, jamy serca, szkielet serca, układ bodźcoprzewodzący serca, granice serca i topografia serca; krążenie płucne i układowe oraz krążenie płodowe; unaczynienie i unerwienie serca i osierdzia.

-             Anatomia kliniczna: miejsca rzutowania serca i zastawek serca na ściany klatki piersiowej, miejsca osłuchiwania zastawek serca, zawał mięśnia sercowego, elektrokardiogram (EKG).

-             RTG klatki piersiowej.

ĆWICZENIE 4 (wt-czw 23-25.10.2018) 3h

-             Kości obręczy kończyny górnej, ramienia i przedramienia oraz ich połączenia: obojczyk, łopatka, kość ramienna, kość promieniowa i łokciowa, staw mostkowo-obojczykowy, staw barkowo-obojczykowy, staw ramienny, staw łokciowy.

-             Kości ręki: kości nadgarstka, śródręcza i palców; połączenia kości (staw promieniowo-łokciowy dalszy, staw promieniowo-nadgarstkowy, staw śródnadgarstkowy, staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka, stawy śródręczno-paliczkowe i międzypaliczkowe).

-             Mięśnie obręczy kończyny górnej, ramienia i przedramienia (grupy czynnościowe); pierścień rotatorów.

-             Unaczynienie kończyny górnej: tętnica podobojczykowa, pachowa, ramienna, promieniowa i łokciowa; łuk dłoniowy powierzchowny i głęboki, żyły powierzchowne wykorzystywane do wkłuć dożylnych i żyły głębokie towarzyszące
w/w tętnicom, węzły chłonne pachowe.

-             Budowa nerwu rdzeniowego (przypomnienie).

-             Splot ramienny (korzenie, pnie, pęczki) część nadobojczykowa i podobojczykowa, gałęzie krótkie i długie splotu ramiennego; uszkodzenia splotu ramiennego i nerwów (przyczyny i następstwa); unerwienie skórne kończyny górnej, unerwienie skórne ręki.

-             Anatomia powierzchniowa: punkty orientacyjne i struktury wyczuwalne palpacyjnie na kończynie górnej.

-             Zagadnienia topograficzne: dół pachowy,jama pachowa, otwór pachowy boczny i przyśrodkowy.

-             Anatomia kliniczna: złamania kości i urazy stawów kończyny górnej (ich rozpoznawanie i następstwa), miejsca wyczuwania tętna na kończynie górnej, anatomia iniekcji dożylnych.

-             RTG kończyny górnej.

-             Dopuszczenie do kolokwium I

ĆWICZENIE 5 + SEMINARIUM 1 ( 30-31.10.2018) 1h + 1h

KOLOKWIUM I: KLATKA PIERSIOWA, GRZBIET, KOŃCZYNA GÓRNA

(Grupy, którym w tym tygodniu przepadają zajęcia odrabiają godziny pisząc kolokwium we wtorek lub środę - do uzgodnienia.)

SEMINARIUM 2 (wt-czw 06-08.11.2018) 3h

Klatka piersiowa, grzbiet i kończyna górna – powtórzenie i utrwalenie materiału, aspekty kliniczne ze szczególnym uwzględnieniem anatomii żył powierzchownych kończyny górnej, anatomicznych podstaw bezpiecznego przeprowadzania wkłuć dożylnych, dróg odpływu chłonki z sutka, lokalizacji miejsc badania tętna, osłuchiwania zastawek serca.

ĆWICZENIE 6 (wt-czw 13-15.11.2018) 3h

-             Brzuch: ściany jamy brzusznej (mięśnie brzucha, pochewka mięśnia prostego brzucha, kresa biała, więzadło pachwinowe), powierzchnia wewnętrzna przedniej ściany jamy brzusznej (fałd pępkowy pośrodkowy, przyśrodkowy
i boczny); unerwienie i unaczynienie ścian jamy brzusznej.

-             Otrzewna: krezka jelita cienkiego, krezka okrężnicy, sieć mniejsza i większa; narządy leżące
wewnątrz - i zewnątrzotrzewnowo.

-             Przewód pokarmowy: podział, budowa i topografia; cześć nadokrężnicza (przełyk, żołądek, jelito cienkie) i część gruczołowa (wątroba, wrota wątroby, więzadła wątroby, trzustka); pęcherzyk żółciowy; drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe; jelito cienkie (dwunastnica, jelito czcze i kręte); unaczynienie i unerwienie nadokrężniczej części przewodu pokarmowego; pień trzewny, tętnica krezkowa górna, żyła wrotna wątroby, żyła śledzionowa, żyła krezkowa górna i dolna.

Kolokwium I, termin II – do uzgodnienia.

ĆWICZENIE 7 (wt-czw 20-22.11.2018) 3h

-             Przewód pokarmowy cd.: cześć podokrężnicza układu pokarmowego, jelito grube (kątnica, okrężnica wstępująca, poprzeczna, zstępująca i esowata), odbytnica, kanał odbytu; unaczynienie i unerwienie podokrężniczej części przewodu pokarmowego.

-             Śledziona: topografia i unaczynienie.

-             Przestrzeń zewnątrzotrzewnowa (narządy – ich budowa i topografia): nerka, miedniczka nerkowa, nadnercze, część brzuszna aorty i jej gałęzie parzyste i nieparzyste, żyła główna dolna i jej dopływy, pęcherz moczowy i cewka moczowa męska i żeńska.

-             Anatomia powierzchniowa: okolice brzucha, płaszczyzny brzucha, punkty orientacyjne i struktury wyczuwalne palpacyjnie.

-             Zagadnienia topograficzne: kanał pachwinowy.

-             Anatomia kliniczna: przepukliny (ich rodzaje i przyczyny), ostry ból brzucha, wrzody żołądka, niedrożność dróg żółciowych, żylaki odbytu.

-             RTG jamy brzusznej.

ĆWICZENIE 8 (wt-czw 27-29.11.2018) 3h

-             Miednica kostna: kość biodrowa, łonowa i kulszow; kość krzyżowa i guziczna (przypomnienie); ich połączenia (kościozrosty, więzozrosty miednicy, spojenie łonowe); miednica większa i mniejsza.

-             Dno miednicy (okolica kroczowa, krocze): mięśnie dna miednicy, mięśnie przepony miednicy, mięśnie przepony moczowo-płciowej; mięśnie pomocnicze dna miednicy, unaczynienie i unerwienie dna miednicy.

-             Narządy rozrodcze żeńskie: wewnętrzne (jajnik, jajowód, macica, pochwa) i zewnętrzne (srom niewieści, łechtaczka, cewka moczowa żeńska); aparat więzadłowy macicy; przymacicze; unerwienie i unaczynienie narządów miednicy; topografia narządów.

-             Narządy rozrodcze męskie: wewnętrzne (jądra, powrózek nasienny, nasieniowód, pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy, gruczoł opuszkowo-cewkowy) i zewnętrzne (prącie, moszna, cewka moczowa męska); topografia narządów.

-             Zagadnienia topograficzne: linia graniczna; najważniejsze wymiary i płaszczyzny miednicy; otwór kulszowy większy i mniejszy (ich ograniczenia i zawartość).

-             Anatomia powierzchniowa: punkty orientacyjne i struktury wyczuwalne palpacyjnie.

-             Anatomia kliniczna: anatomiczne podstawy cewnikowania pacjenta płci męskiej i żeńskiej, przerost gruczołu krokowego, przepukliny miedniczne, praktyczna strona znajomości wymiarów miednicy, ciąża pozamaciczna.

-             RTG miednicy.

ĆWICZENIE 9 ( wt-czw 04-06.12.2018) 3h

-             Kości obręczy kończyny dolnej: kość miedniczna (przypomnienie), staw biodrowy; staw krzyżowo-biodrowy.

-             Mięśnie obręczy kończyny dolnej.

-             Splot lędźwiowo-krzyżowy (budowa ogólna, nerwy długie splotu lędźwiowego i krzyżowego);

-             Unaczynienie obręczy kończyny dolnej oraz unaczynienie części wolnej kończyny dolnej: tętnica biodrowa wewnętrzna (jej najważniejsze gałęzie) i zewnętrzna, tętnica udowa, tętnica głęboka uda, tętnica podkolanowa, tętnica piszczelowa przednia i tylna, tętnica strzałkowa, tętnica grzbietowa stopy; żyły powierzchowne i głębokie kończyny dolnej.

-             Kości uda, podudzia i stopy: kość udowa, piszczel i strzałka oraz ich połączenia (staw biodrowy, kolanowy, więzozrost i staw piszczelowo-strzałkowy);kości stępu (kość piętowa, skokowa, łódkowata i kości klinowate), kości śródstopia i palców oraz ich połączenia (staw skokowy górny i dolny).

-             Mięśnie uda i podudzia; podział na grupy czynnościowe.

-             Unerwienie części wolnej kończyny dolnej: nerw kulszowy, udowy, zasłonowy, piszczelowy, strzałkowy wspólny).

-             Anatomia powierzchniowa: okolice kończyny dolnej; wyczuwalność struktur anatomicznych kończyny dolnej.

-             Zagadnienia topograficzne: rozstęp wspólny, rozstęp mięśni i rozstęp naczyń, trójkąt udowy, otwór kulszowy większy i mniejszy oraz otwór nadgruszkowaty i podgruszkowaty (ich ograniczenia i zawartość), kanał zasłonowy, kanał sromowy, dół podkolanowy; zatoka stępu; kanał kostki przyśrodkowej i bocznej.

-             Anatomia kliniczna: anatomia iniekcji domięśniowych, złamania kości udowej i strzałki oraz ich następstwa; zwichnięcie stawu biodrowego; urazy w obrębie stawu kolanowego; uszkodzenia nerwów kończyny dolnej oraz ich następstwa, żylaki kończyn dolnych; miejsca wyczuwania tętna na kończynie dolnej.

-             RTG kończyny dolnej.

-             Dopuszczenie do kolokwium II

SEMINARIUM 3 (wt-czw 11-13.12.2018) 3h

Jama brzuszna, miednica i kończyna dolna – powtórzenie i utrwalenie materiału oraz aspekty kliniczne ze szczególnym uwzględnieniem anatomicznych podstaw bezpiecznego przeprowadzania wkłuć domięśniowych, lokalizacji miejsc badania tętna, anatomicznych podstaw cewnikowania u obu płci.

 KOLOKWIUM II, TERMIN I – JAMA BRZUSZNA, MIEDNICA, KOŃCZYNA DOLNA

ĆWICZENIE 10 (wt-czw 18-20.12.2018) 3h

-             Kości czaszki i ich połączenia: kości mózgoczaszki i trzewioczaszki; więzozrosty, szwy, staw skroniowo-żuchwowy, staw szczytowo-potyliczny; ciemiączka.

-             Jamy i doły czaszki: dół przedni, środkowy i tylny czaszki; oczodół.

-             Otwory i kanały czaszki jako miejsca przejścia dla nerwów czaszkowych: kanał nerwu podjęzykowego, kanał nerwu wzrokowego, kanał nerwu twarzowego, otwór okrągły, owalny, szyjny, otwór kolcowy, poszarpany; kanał tętnicy szyjnej.

-             Mięśnie głowy: mięśnie wyrazowe, mięśnie żucia; unerwienie twarzy.

-             Jama ustna: budowa, ograniczenie, dno jamy ustnej, język i jego unerwienie czuciowe i ruchowe, zęby (wzór uzębienia mlecznego i stałego), gruczoły ślinowe, ślinianki (położenie, budowa, miejsce ujścia przewodów śliniakowych, rodzaj wytwarzanej śliny); unerwienie i unaczynienie jamy ustnej.

-             Jama nosowa: budowa, ograniczenia, przewody nosowe; unerwienie i unaczynienie jamy nosowej.

-             Zatoki przynosowe: zatoka szczękowa, czołowa, klinowa, komórki sitowe.

-             Gardło: część nosowa, ustna i krtaniowa gardła; unaczynienie i unerwienie gardła; pierścień chłonny gardła.

-             Nerwy czaszkowe: I, V, VII, IX, X, XII.

-             Anatomia powierzchniowa: okolice głowy, wyczuwalność struktur anatomicznych głowy.

-             Anatomia kliniczna: złamania kości czaszki, zwichnięcie stawu skroniowo-żuchwowego, zapalenie zatok przynosowych, krwawienie wewnątrzczaszkowe i krwawienie z nosa, skrzywienie przegrody nosa, zapalenie migdałków.

-             RTG czaszki.

ĆWICZENIE 11 (pt 21.12.2018) 2h

-             Mięśnie szyi: grupa mięśni powierzchownych i głębokich szyi oraz nad- i podgnykowych.

-             Krtań: chrząstki parzyste i nieparzyste krtani i ich połączenia, mięśnie krtani i ich funkcja, unerwienie i unaczynienie krtani.

-             Tchawica: budowa i unerwienie (przypomnienie).

-             Tarczyca: położenie, budowa, unaczynienie. Gruczoły przytarczyczne.

-             Anatomia powierzchniowa: okolice szyi, struktury wyczuwalne palpacyjnie.

-             Zagadnienia topograficzne: trójkąty szyi (ograniczenia i zawartość wybranych trójkątów szyi); szczelina mięśni pochyłych (przednia i tylna).

-             Anatomia kliniczna: zadławienie, anatomiczne podstawy konikotomii i tracheotomii, wyczuwanie tętna na szyi.

Przerwa świąteczna do 02.01.2019

ĆWICZENIE 12 (pt 04.01.2018) 2h

-             Odcinek szyjny kręgosłupa: kręgi szyjne (typowe i atypowe), staw szczytowo-potyliczny, szczytowo-obrotowy (przypomnienie).

-             RTG szyi.

Kolokwium II, termin II

ĆWICZENIE 13 (wt-czw 08-10.01.2019) 3h

-             Mózgowie (rozwój i podział anatomiczny i kliniczny): kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie wtórne, most, móżdżek, rdzeń przedłużony – budowa i funkcje; jądra podkorowe; unaczynienie mózgowia (koło tętnicze mózgu).

-             Ośrodki korowe: ośrodek ruchowy i czuciowy mowy; ośrodek słuchu i wzroku.

-             Opony mózgowia i zatoki żylne opony twardej.

-             Płyn mózgowo-rdzeniowy: miejsce powstawania i krążenie.

ĆWICZENIE 14 (pt 11.01.2019) 2h

-          Głowa, szyja i OUN powtórzenie wybranych zagadnień

SEMINARIUM 4 (wt-czw 15-17.01.2019) 3h

Zaliczenie praktyczne seminarium

Kolokwium III, termin I

ĆWICZENIE 15 (wt-czw 22-24.01.2019) 3h

-          Powtórzenie wybranych zagadnień

Kolokwium III, termin II

Do 25.01.2019 III terminy zaliczeń wszystkich kolokwiów.