Jesteś tutaj

Tematyka zajęć

Katedra Patofizjologii

IMMUNOLOGIA Rok II  2018/2019

 

Tematyka wykładów

1. Wprowadzenie do immunologii.

2.Komórki i tkanki układu immunologicznego.

3.Odporność wrodzona.

4. Prezentacja antygenów limfocytom.

5. Rozpoznawanie antygenów.

6. Dojrzewanie limfocytów, rearanżacja genów.

7. Aktywacja limfocytów T.

8. Aktywacja limfocytów B.

9. Swoista i nieswoista odpowiedź komórkowa.

10. Odporność humoralna.

11.Tolerancja.

12. Nadwrażliwość.

13. Immunologia zakażeń.

14. Immunologia nowotworów.

Tematyka seminariów

 

Temat: Emil Adolf von Behring – laureat I Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1901)

  1. 1.Omówienie Regulaminu zajęć z Immunologii i zasad zaliczania
  2. 2.Test sprawdzający przygotowanie studentów z zagadnień będących tematem seminarium
  3. 3.Dyskusja na w/w temat w oparciu o podaną literaturę

Obowiązujące zagadnienia:

  • Znaczenie odkrycia Emila Adolfa von Behring’a w Immunologii
  • Rola szczepionek i surowic w immunoprofilaktyce
  • Zalety i wady stosowania szczepień ochronnych
  • Kalendarz szczepień

Literatura:

  • Rozdział: Immunologia szczepień ochronnych („Immunologia” pod red. Gołąb, Jakóbisiak)
  • Rozdział: Immunoterapia i immunoprofilaktyka („Podstawy immunologii” Ptak, W., Ptak M., Szczepanik M.)
  • Rozdział: Szczepionki („Immunologia. Krótkie wykłady” Lydyard, Whelan, Fanger)
  • Publikacja naukowa: Emil Adolf von Behring and serum therapy for diphteria. 2006. Acta Paediatrica 95:258-259 (plik PDF sem. 1.1.)

 

 

Temat: Przeciwciała monoklonalne. Niels K. Jerne, Cesar Milstein, Georges J.F. Kӧhler – laureaci Nagrody Nobla za opracowanie produkcji przeciwciał monoklonalnych (1984)

  1. 1.Test sprawdzający przygotowanie studentów z zagadnień będących tematem seminarium
  2. 2.Dyskusja na w/w temat w oparciu o podaną literaturę

Obowiązujące zagadnienia:

  • Znaczenie odkrycia Niels K. Jerne’a, Cesar Milstein’a, Georges J.F. Kӧhler’a w Immunologii
  • Metody otrzymywania przeciwciał monoklonalnych, ich rodzaje i zastosowanie
  • Przeciwciała monoklonalne a poliklonalne

 

Seminarium nr 2 – kontynuacja

Literatura:

  • Rozdział: Przeciwciała monoklonalne („Immunologia” pod red. Gołąb, Jakóbisiak)
  • Podrozdział: Przeciwciała monoklonalne (moAb) i hybrydyzacja przeciwciał („Podstawy immunologii” Ptak, W., Ptak M., Szczepanik M.)

 

  • Podrozdział: Przeciwciała monoklonalne („Immunologia. Krótkie wykłady” pod red. Lydyard, Whelan, Fanger)
  • Publikacja naukowa: Monoclonal Antibodies as Diagnostics; an Appraisal. 2010. Siddiqui M. Z. Indian J Pharm Sci. 72(1):12–17. (plik WORD sem. 2.1.)

 

 

Temat: Główny układ zgodności tkankowej (MHC). Peter C Doherty and Rolf M Zinkernagel – laureaci Nagrody Nobla za zjawisko restrykcji MHC (1996)

 

  1. 1.Test sprawdzający przygotowanie studentów z zagadnień będących tematem seminarium
  2. 2.Dyskusja na w/w temat w oparciu o podaną literaturę

 

Obowiązujące zagadnienia:

  • Główny układ zgodności tkankowej (MHC)
  • Polimorfizm genów w obrębie MHC
  • Znaczenie odkrycia Zinkrenagel’a i Doherty’ego w zrozumieniu wybitnej różnorodności cząsteczek MHC

Literatura:

  • Rozdział: Główny układ zgodności tkankowej („Immunologia” pod red. Gołąb, Jakóbisiak)
  • Rozdział: Główny układ zgodności tkankowej (MHC) („Podstawy immunologii” Ptak, W., Ptak M., Szczepanik M.)
  • Publikacja naukowa: The 1996 Nobel Prize to Rolf Zinkernagel and Peter Doherty. 1997 Hämmerling GJ. Cell Tissue Res. 287(1):1-2. (plik PDF sem. 3.1.)
  • Publikacja naukowa: Relationship between HLA-DRB1* 11/15 genotype and susceptibility to multiple sclerosis in IRAN. 2014. Abolfazli R, Samadzadeh S, Sabokbar T, Siroos B, Armaki SA, Aslanbeiki B, Ghelman M, Taheri T, Shakoori A. J Neurol Sci. 2014 Jul 16. pii: S0022-510X(14)00459-6. doi: 10.1016/j.jns.2014.07.013.(plik PDF sem. 3.2.)

 

 

Tematyka ćwiczeń

Ćwiczenie nr 1

Temat: ELISA i ELISPOT

  1. Omówienie Regulaminu Ćwiczeń z Immunologii i zasad zaliczania przedmiotu
  2. Test sprawdzający przygotowanie studentów do tematu
  3. Omówienie metod ELISA i ELISPOT

Część praktyczna:

  1. Zasada metod immunoenzymatycznych
  2. Wykonanie testu ELISA przy pomocy  VIRTUAL LAB
  3. Analiza wyników testu ELISA – omówienie na przykładach:
  4. Analiza tekstu oryginalnej publikacji naukowej, w której zastosowano metodę ELISA:Orbai AM, Truedsson L, Sturfelt G, Nived O, Fang H, Alarcón G, et al. Anti-C1q antibodies in systemic lupus erythematosus. Lupus. pii: 096120331454779
  5. Wypełnienie kart pracy – indywidualnie

Obowiązujące zagadnienia:

  • antygeny i ich właściwości, epitopy, hapteny, immunogen
  • struktura i funkcja przeciwciał, nomenklatura, funkcje części zmiennej, funkcje części stałej, klasy Ig, przeciwciała neutralizujące, swoistość przeciwciał, wartościowość, powinowactwo przeciwciała i jego awidność
  • reakcje antygen-przeciwciało, kompleksy immunologiczne, przeciwciała monoklonalne, przeciwciała poliklonalne
  • Test ELISA i ELISPOT – procedura, analiza wyników oraz zastosowanie

Materiały:

  1. Publikacja naukowa: Śpiewak R. Test immunoenzymatyczny ELISPOT. Perspektywy zastosowań w alergologii i immunologii. 2007. Alergologia i Immunologia 2007  tom 4 numer 3-4.
  2. Publikacja naukowa: Orbai AM, Truedsson L, Sturfelt G, Nived O, Fang H, Alarcón G, et al. Anti-C1q antibodies in systemic lupus erythematosus. Lupus. pii: 0961203314547791.

 

Ćwiczenie nr 2

Temat: Cytometria przepływowa

  1. Test sprawdzający przygotowanie studentów do tematu
  2. Wprowadzenie do cytometrii przepływowej (FC)

 

Część praktyczna:

  1. Zasada działania cytometrii przepływowej.
  2. Omówienie podstaw analizy danych w FC
  3. Analiza tekstu oryginalnej publikacji naukowej
  4. Wyszukiwanie informacji na zadany temat w bazie PubMed
  5. Wypełnienie kart pracy – indywidualnie

Obowiązujące zagadnienia:

  • zagadnienia obowiązujące na Ćwiczeniu nr 1
  • populacje i subpopulacje leukocytów we krwi obwodowej, antygeny powierzchniowe limfocytów T, antygeny powierzchniowe limfocytów B, antygeny powierzchniowe komórek NK
  • powstawanie i krążenie komórek linii mieloidalnej i limfoidalnej
  • morfologia układu chłonnego
  • budowa i zasada działania cytometru przepływowego
  • cechy światła laserowego, zjawisko fluorescencji, kompensacja sygnałów fluorescencji
  • zasady oceny cytometrycznej komórek, przykłady parametrów mierzonych za pomocą FC
  • przykłady zastosowań cytometrii przepływowej

 

Materiały:

  1. Skotny A, Pucińska J. 2013. Współczesna cytometria przepływowa. Acta Bio-Optica et Informatica Medica Inżynieria Biomedyczna, vol. 19, nr 1. (plik PDF ćw. 2.1.)
  2. Introduction to Flow Cytometry: A Learning Guide. (plik PDF ćw. 2.2.)
  3. Cutting Edge: Increased Expression of Bcl-2 in Antigen-Specific Memory CD8+ T Cells Jason M. Grayson, Allan J. Zajac, John D. Altman, and Rafi Ahmed (plik PDF ćw 2.3.)
  4. http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/Cytometria-przeplywowa/
  5. Current protocols in Immunology

 

Ćwiczenie nr 3

Temat: Metody wykrywania antygenów w badaniach naukowych i diagnostyce (ELISA, cytometria przepływowa, Western blotting, immunohistochemia, immunofluorescencja)

  1. Test sprawdzający przygotowanie studentów do tematu
  2. Wprowadzenie do metod Western blotting, immunohistochemia, immunofluorescencja

Część praktyczna:

  1. Elektroforeza SDS-PAGE
  2. Western blotting/Immunoblotting - Demonstracja aparatu do transferu półsuchego oraz tzw. “kanapki”
  3. Immunohiostochemia i immunofluorescencja
  4. Omówienie publikacji naukowej: Production of monoclonal antibodies and development of an antigen capture ELISA directed against the envelope glycoprotein GP of Ebola virus. 2004. Lucht A1, Grunow R, Otterbein C, Möller P, Feldmann H, Becker S. Med Microbiol Immunol. 2004 Nov;193(4):181-7.
  5. Wyszukiwanie publikacji w bazie PubMed, w których zastosowano metodę ELISA, FC, WB, IHC, IFC)

Obowiązujące zagadnienia

  • zagadnienia obowiązujące na ćwiczeniach nr 1, 2
  • Western blotting, immunohistochemia, immunofluorescencja – procedury, zasady metod oraz ich zastosowanie

 

Materiały:

  1. Publikacja naukowa: Production of monoclonal antibodies and development of an antigen capture ELISA directed against the envelope glycoprotein GP of Ebola virus. 2004. Lucht A1, Grunow R, Otterbein C, Möller P, Feldmann H, Becker S. Med Microbiol Immunol. 2004 Nov;193(4):181-7. (plik PDF ćw. 3.1.)
  2. Current protocols in Immunology
  3. http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/Western-Blot/

 

Ćwiczenie nr 4

Temat: Wtórne niedobory odporności. Wykrywanie delecji Δ32pz warunkującej oporność
              na wirusa HIV

Część praktyczna:

  1. Test sprawdzający przygotowanie studentów do zajęć.
  2. Izolacja DNA z wymazów
  3. Złożenie mieszaniny do reakcji PCR i nastawienie reakcji
  4. Analiza tekstu oryginalnej publikacji naukowej: Zaunders JJ, Kaufmann GR, Cunningham PH, Smith D, Grey P, Suzuki K, Carr A, Goh LE, Cooper DA. Increased turnover of CCR5+ and redistribution of CCR5- CD4 T lymphocytes during primary human immunodeficiency virus type 1 infection. J Infect Dis. 2001 Mar 1;183(5):736-43. (plik PDF ćw. 4.2.)
  5. Wypełnienie kart pracy – indywidualnie

 

Obowiązujące zagadnienia:

  • Wtórne niedobory odporności. Zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS). Inne nabyte niedobory odporności.
  • Polimorfizm genu CCR5 kodującego koreceptor dla β-chemokin i jego związek z opornością na zakażenie wirusem HIV-1.
  • Reakcja PCR – procedura, zasada metody, zastosowanie.

Materiały:

  • Podrozdział: Wtórne niedobory odporności („Immunologia” pod red. Gołąb, Jakóbisiak)
  • Publikacja naukowa: Czynniki genetyczne związane z podatnością na zakażanie HIV oraz
    z progresją zakażenia (plik PDF: ćw. 4.1.)
  • Publikacja naukowa: Zaunders JJ, Kaufmann GR, Cunningham PH, Smith D, Grey P, Suzuki K, Carr A, Goh LE, Cooper DA. Increased turnover of CCR5+ and redistribution of CCR5- CD4 T lymphocytes during primary human immunodeficiency virus type 1 infection. J Infect Dis. 2001 Mar 1;183(5):736-43. (plik PDF ćw. 4.2.)

 

Ćwiczenie nr 5

Temat: Pierwotne niedobory odporności.  Analiza przypadków  (pierwotne i wtórne niedobory odporności)

Część praktyczna:

  1. Test sprawdzający przygotowanie studentów do zajęć
  2. Elektroforeza produktów reakcji PCR (kontynuacja poprzedniego ćwiczenia)
  3. Wizualizacja wyników w transiluminatorze
  4. Prezentacje studentów na temat:
    pierwotnych niedoborów odporności
    wtórnych niedoborów odporności
  5. Analiza przypadków klinicznych
  6. Analiza oryginalnej publikacji naukowej: Vilboux et al.  2013. A Congenital Neutrophil Defect Syndrome Associated with Mutations in VPS45 N Engl J Med. 369(1):54-65
  7. Wypełnienie kart pracy (indywidualnie)

Obowiązujące zagadnienia:

  • Zagadnienia z Ćwiczenia nr 4
  • Pierwotne niedobory (ze szczególnym uwzględnieniem: agamaglobulinemii Brutona, agammaglobulinemii dziedziczonej autosomalnie recesywnie, pospolitego zmiennego niedoboru odporności, izolowanego niedoboru IgA, zespołu hiper-IgM, niedoborów podklas IgG, zespołu hiper-IgE, , zespołu DiGeorge’a, zespół Wiskotta-Aldricha, ciężkich złożonych niedborów odporności –SCID, ataksji teleangiektazji, zespołu Nijmegen, zespołów APECED i ALPS,  wrodzonych neutropenii, przewlekłej choroby ziarniniakowej)
  • Badania zalecane przy podejrzeniu niedoborów odporności

 

Materiały:

 

Ćwiczenie nr 6

Temat: Immunologia transplantacyjna. Oznaczanie grup krwi za pomocą reakcji antygen- przeciwciało.

Część praktyczna:

  1. Test sprawdzający przygotowanie studentów do zajęć
  2. Oznaczanie grup krwi z układu ABO, Rh
  3. Analiza publikacji naukowej: Soin et al. 2014. The use of ABO-incompatible grafts in living donor liver transplantation -First report from India. Indian J Gastroenterol (January–February 2014) 33(1):72–76.
  4. Zasady doboru dawcy i biorcy
  5. Wypełnienie kart pracy indywidualnie

Obowiązujące zagadnienia:

- Układy grupowe krwinek czerwonych, podstawowe techniki immunohematologiczne

- Reakcja antygen-przeciwciało, odczyn aglutynacji

- Immunologia transplantacyjna, rodzaje przeszczepów, odrzucenie przeszczepu allogenicznego, czynniki immunologiczne wpływające na losy przeszczepionego narządu, zasady doboru dawcy
i biorcy, choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVH)

Materiały:

  1. Publikacja naukowa: Soin et al. 2014. The use of ABO-incompatible grafts in living donor liver transplantation - First report from India. Indian J Gastroenterol (January–February 2014) 33(1):72–76.

 

Ćwiczenie nr 7

Temat: Immunologia infekcyjna

Część praktyczna:

  1. Test sprawdzający wiedzę studentów
  2. Typowanie serologiczne metodą aglutynacji szkiełkowej pałaczek G (-)
  3. Typowanie serologiczne paciorkowców β-hemolizujących i gronkowców z wykorzystaniem testów lateksowych
  4. Analiza oryginalnej publikacji naukowej:Rocha LB, Santos AR, Munhoz DD, Cardoso LT, Luz DE, Andrade FB, Horton DS, Elias WP, Piazza RM. 2014. Development of a rapid agglutination latex test for diagnosis of enteropathogenic and enterohemorrhagic Escherichia coli infection in developing world: defining the biomarker, antibody and method. PLoS Negl Trop Dis. 8(9):e3150.
  5. Indywidualne wypełnienie kart pracy

Obowiązujące zagadnienia:

  • Antygeny

-        definicja antygenu

-        budowa antygenowa komórki bakteryjnej (antygeny somatyczne, rzęskowe, otoczkowe)

-        toksyny bakteryjne (egzotoksyny i endotoksyny )

· Przeciwciała  - definicja i ogólna charakterystyka klas przeciwciał

  • Zastosowanie odczynów serologicznych w diagnostyce mikrobiologicznej   

    (diagnostyka bezpośrednia):

-        serotypowanie wyhodowanych szczepów

-        poszukiwanie antygenów drobnoustrojów chorobotwórczych bezpośrednio w materiale diagnostycznym

  • Odczyny serologiczne - zastosowanie, zasady wykonania, interpretacja

-        odczyn aglutynacji  (a. probówkowa, a. szkiełkowa, a. lateksowa, hemaglutynacja)

-        odczyn precypitacji ( p. probówkowa, immunodyfuzja w żelu agarowym)

-        odczyn immunofluorescencji (IF) (bezpośrednia i pośrednia)

-        odczyn immunoenzymatyczny (ELISA) - (i jego odmiany)

Materiały:

  1. Publikacja naukowa: Rocha LB, Santos AR, Munhoz DD, Cardoso LT, Luz DE, Andrade FB, Horton DS, Elias WP, Piazza RM. 2014. Development of a rapid agglutination latex test for diagnosis of enteropathogenic and enterohemorrhagic Escherichia coli infection in developing world: defining the biomarker, antibody and method. PLoS Negl Trop Dis. 8(9):e3150